Stallen zijn brandgevaarlijk

Dieren in de veehouderij kunnen niet vluchten bij brand. En toch wordt er nauwelijks aan brandpreventie gedaan.

Sprinklerinstallaties zijn niet verplicht, rookmelders zijn niet verplicht, bliksemafleiders zijn niet verplicht. En een vluchtroute is ook niet verplicht.

Veestallen zijn zeer brandgevaarlijk. Dit komt door de aanwezigheid van stof, stro en mestgassen.

De meeste branden ontstaan door kortsluiting. Stalbranden kunnen ook ontstaan door menselijke fouten en werkzaamheden in de stal. Ook kan brand ontstaan door luchtwassers en blikseminslag.

Stallen die na 1 april 2014 zijn gebouwd, hebben de elektriciteitskast in een brandveilige omgeving staan. Dit is wettelijk verplicht.

Oudere stallen hebben de elektriciteitskast meestal niet in een brandveilige omgeving staan. Oude stallen zijn vaak gebouwd met brandbare materialen. Daardoor kan brand zich snel verspreiden.

Luchtwassers kunnen brand veroorzaken. Luchtwassers zijn installaties die de lucht in een stal schoonmaken, voordat de lucht naar buiten gaat. Luchtwassers worden gebruikt om aan milieuvoorschriften te voldoen. En om stankoverlast in de omgeving te voorkomen. Er zijn drie soorten luchtwassers: chemische, biologische en gecombineerde. In een luchtwasser kan brand ontstaan door opgehoopt stof. Branden kunnen zich door de luchtwassers snel verspreiden.

Reddingacties van de brandweer lopen vaak vertraging op. Varkensstallen en kippenstallen staan niet midden in een stad, maar op afgelegen gebieden. Het kost tijd voordat de brandweer aanwezig is. Ook is er niet altijd bluswater aanwezig.

In een brandende stal stikken dieren of worden levend verbrand.

Dieren die de brand overleven zijn meestal in paniek en getraumatiseerd en hebben ademhalingsproblemen en brandwonden. Een dierenarts moet de wonden en de overlevingskansen van de dieren beoordelen. Dieren die worden geëuthanaseerd moeten daar vaak nog lang op wachten.

Ook voor hulpverleners, als brandweermannen, kan een stalbrand traumatiserend zijn. Soms worden de dieren die zij redden daarna geëuthanaseerd.

In samenwerking met de brandweer en de Wageningen Universiteit hebben Peter Berlang en Sjaam Hira een systeem ontwikkeld. Schotten en staldeuren klappen open als er brand uitbreekt in een stal. Daardoor kunnen dieren vluchten.

Dit werd in 2015 aan de Tweede Kamer gepresenteerd. Het systeem kost per boerderij tussen de 10.000 en 20.000 euro. Bij een test vluchtte 65% van de varkens, verwacht wordt dat bij een echt vuur 90% van de varkens vlucht.

Het systeem wordt niet gebruikt.

Doordat veehouders geen geld willen uitgeven aan goede brandpreventie, leven miljoenen dieren in brandgevaarlijke situaties.

Duizenden dieren betalen met hun leven de prijs van deze kostenbesparing.