VEGAN BOODSCHAPPEN

Ingrediënten, keurmerken en google

 

Het wordt steeds gemakkelijker om veganistische producten te kopen.

Diverse fabrikanten zetten tegenwoordig duidelijk op de verpakking als het product vegan is.

Supermarkten zoals Albert Heijn vermelden vegan op het rek. En andere supermarkten zoals de Jumbo maken speciale veganschappen.

 

 

Keurmerken

 

Als er een vegankeurmerk op het product staat, dan is het product vegan.

In de praktijk betekent dit: er zitten geen dierlijke ingrediënten in het product. Er worden geen dierlijke ingrediënten gebruikt bij de bereiding van het product. En het product is niet getest op dieren.

Dierenarbeid wordt nog niet gecontroleerd. Het oogsten van kokosnoten door apen, het gebruiken van ossen op het land of het vervoeren van producten met ezels is niet vegan. Dit wordt nog niet gecontroleerd.

Er zijn meerdere vegankeurmerken.

Als er op een Nederlands product een vegankeurmerk staat, dan is dat meestal het keurmerk van de NVV, Nederlandse Vereniging voor Veganisme. Of het keurmerk van de Europese Vegetarische Unie.

In Nederland is de Verenging voor Veganisme vertegenwoordiger van het vegankeurmerk van ‘The Vegan Society’. Producten waarop bovenstaand keurmerk staat zijn door de Nederlandse Vereniging voor Veganisme gecontroleerd.

Hierboven staat het keurmerk van de Europese Vegetarische Unie. Let erop dat van dit keurmerk ook een vegetarische variant bestaat, er staat dan vega onder het label, in plaats van vegan.

Fabrikanten moeten betalen om het keurmerk te mogen gebruiken. Er zijn veel vegan producten zonder vegankeurmerk.

 

 

Vegan producten googelen

 

Helaas zijn nog niet alle vegan producten voorzien van een vegankeurmerk. Daarom zul je soms de ingrediëntenlijst moeten bestuderen. Of op een andere manier uitzoeken welke producten vegan zijn.

Eerlijk gezegd, ik heb vaak geen zin om ingrediëntenlijsten door te spitten. Gelukkig zijn er genoeg mensen die dat al voor jou en mij hebben gedaan.

Op www.veganwiki.nl staan lijsten met vegan producten, ingedeeld in verschillende categorieën. Er zijn nog meer websites op internet die overzichten hebben van vegan producten ingedeeld in groepen. Op sommige websites staan ook foto’s van de producten en de prijzen van tijdelijke aanbiedingen van winkels.

Als ik boodschappen ga doen en iets moet kopen waarvan ik de vegan variant nog niet ken, dan googel ik van tevoren bijvoorbeeld: ‘drop vegan’ of ‘ijs vegan’.

Soms googel ik zelfs in de winkel. Lang leve de smartphone.

In een mum van tijd ken je zo de vegan varianten van je dagelijkse boodschappen.

Ik koop het liefst producten waarop duidelijk staat dat het vegan is. Of ik zoek op internet een vegan versie. Dat vind ik het makkelijkst.

 

 

Het lezen van de ingrediënten, effe snel

 

Soms moet je de ingrediëntenlijst lezen om te achterhalen of een product wel of niet vegan is.

Tip 1, neem je leesbril mee, als je boodschappen gaat doen.

Tip 2, je kunt in één oogopslag zien of er melk, ei, vis, schaaldieren of weekdieren in een product zitten.

Sinds december 2014 is het wettelijk verplicht dat fabrikanten allergeneninformatie geven over producten. Allergenen zijn eiwitten die allergische reacties kunnen opwekken.

In melk, inclusief lactose, ei, vis, schaaldieren en weekdieren zitten allergenen.

Andere ingrediënten die verplicht op het etiket van een product moeten staan, omdat er allergenen in zitten zijn: pinda, lupine, selderij, mosterd, sesamzaad, soja, glutenbevattende granen, noten en sulfiet.

Ingrediënten waarin eiwitten zitten, die allergische reacties kunnen veroorzaken, moeten duidelijk in de ingrediëntenlijst staan.

Als er melk in een product is verwerkt, dan staat ‘melk’ in hoofdletters, vetgedrukt of in een andere kleur in de ingrediëntenlijst. Je kunt daardoor gemakkelijk en snel zien of er melk, ei, vis, weekdieren of schaaldieren in een product zitten als je de ingrediëntenlijst bekijkt.

Bij niet-voorverpakte producten is de leverancier verplicht om allergie-informatie beschikbaar te hebben én te stellen als je erom vraagt. Bij een bakker, restaurant of bijvoorbeeld zorginstellingen kun je vragen welke allergenen in het product zitten.

Sommige fabrikanten vermelden ook op een product als het sporen van een ingrediënt kan bevatten.

‘Kan sporen bevatten van …’ of ‘geproduceerd in een fabriek waar ook …’

Deze informatie zetten fabrikanten op hun product als het mogelijk is dat er per ongeluk allergenen in het product zijn gekomen door kruisbesmetting.

Kruisbesmetting betekent dat het ene product het andere product besmet heeft door bijvoorbeeld het gebruik van dezelfde machines.

Informatie over kruisbesmettingen is bedoeld voor mensen die allergisch zijn voor het ingrediënt. Veganisten kunnen deze informatie negeren.

Als je de ingrediëntenlijst bekijkt om te achterhalen op een product vegan is, lees dan eerst de vetgedrukte informatie. Als er bijvoorbeeld melk in vetgedrukte letters staat, dan hoef je niet verder te lezen. Het product is dan niet vegan.

Na het lezen van de vetgedrukte informatie lees je de kleine letters.

Vlees staat niet in hoofdletters of vetgedrukt.

Uiteraard is elke vleessoort als rund, kip of varken niet vegan en dierlijke vetten zijn natuurlijk ook niet vegan.

 

 

Gelatine, schellak, bijenwas, honing, karmijn en lanoline

 

Er zijn een paar ingrediënten die niet vegan zijn en die je misschien niet kent, zoals gelatine, schellak, bijenwas, honing, lanoline en karmijnzuur.

Gelatine wordt gemaakt van dierlijke restproducten. Meestal van slachtafval van varkens. Gelatine wordt gebruikt om voedingsmiddelen te verdikken en te binden, bijvoorbeeld in snoep, drop en desserts.

Schellak is een harsachtig product dat wordt afgescheiden door lakschildluizen. Schellak wordt gebruikt om producten een glanzend laagje te geven. Voorbeelden van producten die worden behandeld met schellak zijn sinaasappelen en snoep.

Ook bijenwas wordt gebruikt om een glanslaagje te geven aan producten, bijvoorbeeld aan drop.

Bijen maken bijenwas. Van bijenwas bouwen bijen raten. Raten zijn zeskantige cellen. In raten wordt honing opgeslagen en raten dienen als kraamkamer voor bijen. In een kraamkamer ontwikkelt een ei zich tot een bij.

Ook honing is niet vegan. Bijen maken honing om de winter door te komen.

Karmijn, E120, is een kleurstof. Deze kleurstof wordt van het bloed van cochenilleluizen gemaakt. Karmijn wordt onder andere gebruikt om het glazuur van koekjes roze te maken. Er zijn plantaardige manieren om producten roze te kleuren.

Lanoline is vet dat zit in de wol van schapen. Lanoline wordt ook wel wolvet genoemd. Lanoline wordt uit schapenwol gewonnen door schapenwol te wassen, en daarna de wolvet uit het waswater te centrifugeren, vervolgens wordt de wolvet gereinigd. Lanoline wordt als ingrediënt gebruikt in onder andere kauwgum en als glansmiddel voor koekjes en snoep.

Uit wolvet wordt ook vitamine D3 gewonnen.

Vegan drop is makkelijk verkrijgbaar, bijvoorbeeld: het zoet-zachte dierendrop, de snoepkrijtjes en de suikervrije winegums van Albert Heijn. De dropjojo’s en het vruchtendrop van Candy Tree. De suikervrije zoete en zoute drop van Venco. En de gesuikerde fietsen van Venco. Ook de scheepsknopen en het ruitjesdrop van Oldtimers is vegan. Er zijn nog tientallen andere soorten vegan drop.

 

 

De E-nummers

 

In de Europese Unie moeten alle toevoegingen, additieven, die in een product zitten vermeld staan in de ingrediëntenlijst.

Stoffen die worden toegevoegd aan levensmiddelen hebben een code: een E-nummer.

E-nummers zijn toevoegingen aan producten om de eigenschap van het product te verbeteren. Bijvoorbeeld de kleur, de smaak, de geur, de glans, de textuur, de zoetheid of de houdbaarheid.

E-nummers hebben geen voedingswaarde.

Er zijn E-nummers die kunstmatig worden gemaakt. En er zijn E-nummers die worden gemaakt van natuurlijke producten.

Voorbeelden van natuurlijke E-nummers:

E162: een rode kleurstof. Deze kleurstof wordt gemaakt van rode bieten.

E140: een groene kleurstof. Deze kleurstof wordt gemaakt van het bladgroen uit brandnetels, gras en alfalfa.

E170: calciumcarbonaat. Calciumcarbonaat wordt gemaakt van mineralen uit gesteente.

Sommige E-nummers worden altijd van plantaardige producten gemaakt. Andere E-nummers worden altijd van dierlijke producten gemaakt.

En er zijn E-nummers die zowel van plantaardige als dierlijke producten worden gemaakt.

Op www.voedingscentrum.nl staat een lijst met E-nummers die van dierlijke afkomst zijn of kunnen zijn.

De vereniging voor veganisme heeft een overzichtskaartje gemaakt van de E-nummers voor bijvoorbeeld in je portemonnee.

Het voedingscentrum heeft daar ook iets handigs voor. Het is nog leuk ook.

Je voert een E-nummer in, en hupsakee, alle informatie die je nodig hebt over het E-nummer: ‘De E-nummer tool van het voedingscentrum’.

Er bestaan ook apps waarmee je met de telefoon de barcode van een product kunt scannen, voor E-nummer-informatie.

 

 

WEL PLANTAARDIG, maar niet vegan WAT?

 

Er zijn producten die wel plantaardig zijn maar niet vegan.

Producten die bereid zijn met dierlijke grondstoffen zijn niet vegan. Ook niet als in het eindproduct geen dierlijke ingrediënten meer zitten.

Bijvoorbeeld bij het klaren van wijn worden er soms dierlijke producten gebruikt. Deze producten worden later weer uit de wijn gefilterd.

Don’t worry, er bestaan een heleboel vegan wijnen.

Ook dierenarbeid is niet vegan.

Truffels worden gezocht met varkens of met afgerichte honden. Deze dieren kunnen truffels die onder de grond zitten ruiken.

Truffels zijn zwammen die onder de grond groeien.

Ook kokosnoten zijn niet altijd vegan.

In sommige landen worden kokosnoten geplukt door getrainde apen. In Zuid-Thailand wordt 30% van de kokosnoten geplukt door apen. In de kokosnotenindustrie leven de apen in slechte omstandigheden.

Niet op alle kokosnotenplantages worden apen ingezet. Als ik kokosnotenmelk in blik koop, dan koop ik Fairtrade kokosnotenmelk. Fairtrade kokosnoten worden niet door apen geplukt.

 

 

DIERLIJK, en toch vegan, bestaat dat?

 

Oesters zijn volgens sommige veganisten vegan.

Hoe zit dat met oesters? Oesters hebben geen centraal zenuwstelsel. Zeer waarschijnlijk kunnen oesters geen pijn voelen.

Veganisten eten geen dieren omdat ze niet willen dat dieren lijden voor hun eten.

Varkens, kippen, koeien en ook vissen en kreeften kunnen pijn voelen.

Oesters kunnen zeer waarschijnlijk geen pijn ervaren. Daarom eten sommige veganisten oesters.

Dit geldt ook voor andere tweekleppige schelpdieren zoals kokkels, mosselen en sint-jakobsschelpen.